بسیاری از هنرمندان کشورمان پس از کشته شدن تعداد زیادی از حجاج ایرانی در این واقعه، به اشکال مختلف واکنش نشان دادند.
واکنش دو کارگردان
عبدالحسن برزیده، کارگردانی که این روزها فیلم «مزار شریف» او اکران است در رابطه با فاجعه منا و کشته شدن هموطنانمان در آن ضمن تاکید بر یافتن راه حلی برای جلوگیری از تکرار این نوع فجایع به ایسنا گفت: من به عنوان یک شهروند و به عنوان کسی که از نزدیک شاهد این اتفاقات بوده ام، می گویم بیشتر از این که بخواهیم دعوا کنیم، بهتر است به فکر یک راه حل باشیم. حتی اگر می توانیم باید به نحوی دولت عربستان را مجبور کنیم تا برای جلوگیری از این اتفاقات، اقداماتی انجام دهد تا دیگر شاهد این اتفاقات نباشیم.
کارگردان «مزارشریف» یادآور شد: من سه سفر به مکه داشته ام که هر سه آنها حج واجب بوده که در یک مورد شاهد کشته شدن افراد در رمی جمرات بودم و به چشم خودم دیدم که چطور آنهایی که جثه ضعیف تری دارند به دلیل ازدحام جان خود را از دست می دهند و یا برخی دیگر که از پل سقوط می کنند.
مجتبی راعی دیگر کارگردان کشورمان هم دراین باره گفت: به نظر من این بهترین فرصت برای ایران است تا با رایزنی هایی تلاش کند تا اداره مناسک حج عمومی شود. باید شورایی از همه کشورهای اسلامی تشکیل شود که آنها به صورت جمعی مراسم مناسک حج را اداره کنند که عربستان هم مانند دیگر کشورها عضوی از آن شورا باشد. مانند اداره واتیکان که اداره آن به عهده همه مسیحیان است، اداره امور مناسک حج هم بهتر است به این صورت انجام شود.
مدیریت غیرالهی
شرکت سینمایی نور تابان به عنوان تهیه کننده و پخش کننده فیلم «محمد رسول الله(ص)» نیز در پی این واقعه پیام تسلیتی به این شرح صادر کرد: فاجعه انسانی مکه مکرمه و کشته و زخمی شدن صد ها زائر ایرانی و همچنین مسلمانان دیگر کشورهای جهان در مراسم حج محمدی کام تمامی مسلمانان را در روز عید قربان تلخ و عید آنان را به عزا تبدیل کرده است. حرم و شهری که بعد از بعثت پیامبر گرامی اسلام(ص) باید خانه امن الهی باشد امروز به دلیل مدیریت غلط و غیرالهی حکام سعودی شاهد فجایعی همچون منا است. اتفاقاتی که روز پنجشنبه دوم مهر و پیش از آن رخ داد، نشانه کاملی از بی کفایتی حکام سعودی در میزبانی از مسلمانان و پیروان راستین حضرت محمد(ص) است.
خادم الحرمین یا پدرخواندگان داعش
سیدعلی صالحی، شاعر کشورمان هم در نوشتاری چنین عنوان کرد: به رگبار بستن ایرانیان را به یاد آورید. عربستان ملک فهد، اوایل دهه 60 خورشیدی. از آن دوره تا امروز، جز توهین و تعرض و بی حرمتی چه عاید اهل مناسک شده است. دزدیدن زائران را چه کسی پنهان می کند.
خادم الحرمین یا پدرخواندگان داعش!؟ جنایات بن لادن در غیاب او ادامه دارد، سقوط جرثقیل متعلق به ثروت و شرکت بن لادن، همین چند روز پیش! شیادان حقه بازی که خود را خلیفه می نامند، دکان دین در گشوده و خانه اعتماد و شرف و امانت را در بسته اند مرحبا... اخوی! یغماگر دروغگو! ملک سلمان ستمگر! طی پنج ماه همان تعداد کودک را در یمن مثله کردید، که کودکان بی پناه طی پنج سال در سوریه، قربانی طرفین درگیر! شرف را بلعیده و شرارت قی کرده اید! نفت، دلار، خلیفه، چرثقیل، سقوط، کشتار و خلایف در سایه، شرکت هزاردست بن لادن.
این شاعر در ادامه یادداشت خود آورده است: مردم بی پناه و مهاجرین گریخته، به خانه شما نزدیک تر بودند یا به ماوای خانم مرکل در آلمان!؟ پاپ فرانسیس نه دست، که پای محرومین را می بوسد، شما جشنواره گردن زنی راه می اندازید! دور نیست روزی که مردم مکه و مدینه از دست شما راحت خواهند شد. شما کشتارگاه دیگری در دل خاورمیانه ویران تاسیس کرده اید. خانواده ای ستمگر که همه چیز را به نفع خود مصادره کرده است.
واکنش گسترده هنرمندان در فضای مجازی
اما واکنش هنرمندان به شبکه های اجتماعی هم کشیده شد. مهناز افشار در صفحه اینستاگرام خود عکس برگ زردی را زیر باران منتشر کرد.
آناهیتا نعمتی، محمدرضا هدایتی، شبنم قلی خانی، سعید بیابانکی و رامبد جوان هم با انتشار عکس شمع های سوخته به سوگ نشستند. برخی از هنرمندان هم با انتشار عکسی سیاه در صفحات خود، اندوه خود را چنین ابراز کردند.
از جمله این هنرمندان می توان به حدیث میرامینی، ستاره اسکندری، شبنم مقدمی، نوید محمودی، بهنوش بختیاری، سیدجواد رضویان و مهراوه شریفی نیا اشاره کرد.
برخی دیگر از هنرمندان هم مانند پوران درخشنده و حبیب احمدزاده، عکس هایی با مضمون تسلیت در صفحات خود منتشر کردند. امیر جعفری، امیر آقایی، الیکا عبدالرزاقی و الهام پاوه نژاد و بسیاری دیگر از هنرمندان نیز در صفحات خود به این واقعه تلخ پرداختند.
از سوی دیگر بسیاری از شاعران کشورمان با انتشار سروده های خود غم و اندوه جهان اسلام را از این مصیبت بیان داشتند.
بخشی از یک مثنوی بلند
بر شهیدان «منـا» شیون کنید
ناله ها از جور «اهریمن» کنید
«آل شیطان» شد دلیـل واقعه
هرچه نفرین بر «کفیل» فاجعه
آن که «بمب» افکند، بر اهـل یمن
«قاتل» بیش از هزاران مرد و زن
آن که «آتش» زد به «جان کودکان»
در « تَعِز در صَعده در صَنعـا» چنان
بر شهیدان «منا» زاری کنید
ای مسلمانان عـزاداری کنید
پُشته ها از کشته ها گشته پدید
«ننگ و نفرین» بر شما «آل پلید»
نامسلمانان چنین «کشتار عید»
بود آیا هدیه بر «کاخ سفید»؟!
خاکتان بر سر «وهابی مسلکان»
خائنان بر «کعبه» خیل «دلقکان»
شور و شیون ای مسلمانان رواست
قتل عام «اهل قبله» در «منا»ست
زین سپس این روز «داغ و درد» ماست
«عید قـربان» جلوه ای از «کـربلاست»!
